Klasik Türk Edebiyatında Gülmece ve Mizah
çalıştayının videolarını izlemek için
tıklayınız:
Çalıştay Programı
Edebiyatımızda mizah vadisine yüce bir zirveden bakan rahmetli Tunca Kortantamer yirmi yıl önce şöyle sesleniyordu: “Bugüne kadar Osmanlı dönemi Türk mizahı hakkında ileri sürülen genel hükümlerin çoğunun yanlış olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle vurgulanması gereken husus, çok zengin ve çeşitlilik arz eden bir mizah literatürünün varlığıdır. Bu mizah dünyasında toplumun alt ve üst katmanları arasında sanılandan çok buluşma noktası bulunur ve mizahın her türlüsü üretilmiştir.” Büyük usta rüzgârın tersine; edebiyat tarihlerinin araya sıkıştırdığı ve devletli bir kasvet perdesinin arkasına sakladığı görkemli ve bir o kadar renkli karnavallar geçidini müjdeliyordu.
Bu çağrı elbette ilk değildi. Fuat Köprülüler, Özdemir Nutkular, Metin Andlar farklı farklı yollardan giderek bu mizah vadisinde dolaştılar. Bu vadide başta Tunca Kortantamer olmak üzere pek çok araştırmacı tarafından kitaplar yazıldı, birden çok bilgi şöleni, çalıştay ve panel düzenlendi. Bütün bu yapılanlar için minnet ve şükran duyuyoruz. Bugün, gülme, eğlenme, alay, hiciv, oyun, şenlik, tören, dans ve mizahın birlikte düşünüldüğünü görmekteyiz. Şaka, nükte, espri, komiklik, yergi ya da eğlence söz konusu olduğunda orada mizahı aramamız gerektiğini anlıyoruz.
Söylenceden övgüye, düğünden mateme kadar hayatın her alanını donatan ve insanoğlunun bu hayata tutunmak üzere keşfettiği oyun kurgusuna rengini veren mizah olmuştur. Zira insanoğlu, yaşamını anlamlı ve konforlu kılmak üzere bir hikâyeler ambarında "kendisi" ve "öteki" arasındaki ilişkiyi kurgulayarak bireysel yahut kolektif öykülere bağlanarak kendini var etmek üzere bir serüvenin öznesidir. Divan Toplantılarının dördüncü buluşması, aynı zamanda bu felsefeden yola çıkarak bir varoluş prensibi olan “ben” ve “öteki” ilişkisinin belirleyicilerinden biri olan gülme ve gülmenin temel aracı olarak da mizahın kapısını aralıyor...
Başta edebiyat alanında olmak üzere kültür ve sanat şubelerinde; gülme, eğlence ve mizahın hangi yollarla üretildiği, ne şekilde ve nerelerde çeşitlendiği, hangi tipler üzerinden kurgulandığı gibi konuları konuşacağımız keyifli bir buluşmaya sizleri davet ediyor, “gülelim eğlenelim” istiyoruz.
Prof. Dr. M. Esat HARMANCI
Düzenleme Kurulu Başkanı
"Klasik Türk Edebiyatında Gülmece ve Mizah" çalıştayı için konu başlıkları ve süreçle ilgili ayrıntılı bilgi için tıklayınız...
